Minh Tâm Bảo Cám
Minh Tâm Bảo Giám (明心寶監)
Cùng với <Thiên Tự Văn>, <Đồng Mộng Tiên Thập>, đây là một trong những sách nhập môn tiêu biểu cho trẻ em thời Joseon. Cuốn sách này được biên soạn bằng cách tập hợp những câu văn hay, mang tính giáo huấn từ các tác phẩm kinh điển của Trung Quốc. Bản gốc gồm 20 quyển, 798 điều, chia thành thượng, hạ quyển, còn bản lược dịch thì gồm 19 quyển, 247 điều. Bản lược dịch được chia thành các phần: Kế Tiên, Thiên Minh, Thuần Minh, Hiếu Hạnh, Chính Kỷ, An Phần, Tôn Tâm, Kế Tính, Cần Học, Huấn Tử, Thành Tâm, Nhập Giáo, Trị Tình, Trị Gia, An Nghị, Tuân Lễ, Ngôn Ngữ, Giao Hữu, Phụ Hành. Tùy theo bản in mà còn có thêm các phần như: Tăng Bổ, Bát Ban Ca, Thục Hiếu Hạnh, Niệm Nghị, Quyền Học, v.v... Người biên soạn bản gốc được giới học thuật cho là Phạm Nhập Bản, một nhân vật thời nhà Minh, Trung Quốc, nhưng cũng có giả thuyết cho rằng đó là người Hàn Quốc, Chu Trực, một quan văn thời vua Chung Liệt, nhà Goryeo.
○ Người khoan dung sẽ gặp nhiều may mắn. Khoan dung trong mọi việc sẽ mang lại nhiều phúc lành.
○ Hãy trở thành người biết khiêm tốn. Trong Kinh Hành Lục có câu: Người biết khiêm tốn sẽ có thể đạt được địa vị cao, còn người thích hơn thua sẽ chắc chắn gặp phải kẻ thù.
○ Suy nghĩ quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Suy nghĩ quá nhiều chỉ làm tổn thương tinh thần, còn hành động thiếu suy nghĩ thì sẽ gây họa cho bản thân.
○ Đừng dễ dàng tin lời người khác. Khổng Tử nói: Dù nhiều người ghét ai đó thì cũng phải xem xét kỹ, dù nhiều người yêu mến ai đó thì cũng phải xem xét kỹ.
○ Tham lam quá mức sẽ dẫn đến nhiều lo âu. Trong Kinh Hành Lục có câu: Biết đủ thì vui vẻ, tham lam quá mức thì lo âu nhiều.
○ Gieo nhân nào gặt quả ấy. Gieo dưa thì được dưa, gieo đậu thì được đậu. Lưới trời lộng lẫy, tuy có vẻ thưa nhưng không bao giờ bỏ sót kẻ nào, đều sẽ bị trừng phạt.
○ Đừng bỏ lỡ cơ hội. Trong Kinh Hành Lục có câu: Tai họa ập đến không thể tránh được bằng may mắn, bỏ lỡ phúc lành thì dù có tìm kiếm cũng không thể tìm thấy.
○ Cẩn trọng trong việc kết bạn để tránh hối hận.
○ Trí tuệ được tích lũy từ kinh nghiệm. Không trải qua một việc thì không thể trưởng thành một trí tuệ.
○ Đừng tự cao tự đại. Quân tử nói: Người tự cho mình là đúng thì không thể phán đoán rõ ràng, người tự cho mình là đủ thì không thể nổi bật, người tự khoe khoang thì công lao sẽ bị mất đi, người tự kiêu ngạo thì không thể tồn tại lâu dài.
○ Chửi bới người khác giống như nhổ nước bọt lên trời. Kẻ xấu chửi bới người tốt thì nên làm ngơ. Làm ngơ và không đáp lại thì tâm hồn sẽ thanh thản, chỉ có kẻ chửi bới là mệt miệng mà thôi. Điều này giống như khi nằm xuống nhổ nước bọt thì nước bọt sẽ lại rơi vào người mình.
○ Đừng quá cầu toàn. Xun Tử nói: Không nên nói những lời vô bổ và không nên quá soi mói.
○ Ai cũng có điểm đáng học hỏi. Khổng Tử nói: Ba người đi đường thì chắc chắn có một người là thầy của ta. Học điều tốt từ người tốt, nhìn thấy khuyết điểm của bản thân qua người xấu.
○ Dù tức giận đến đâu cũng phải nhẫn nhịn. Nhẫn nhịn một lúc giận dữ sẽ tránh được trăm ngày lo âu.
○ Muốn hại người thì trước hết phải hại mình. Thái Công nói: Muốn phán xét người khác thì trước hết phải xem xét bản thân. Lời lẽ hại người sẽ phản tác dụng, hại chính bản thân mình, giống như ngậm máu rồi phun ra người khác thì trước hết miệng mình sẽ bị bẩn.
○ Hãy cẩn thận với những người hay khen mình. Khổng Tử nói: Kẻ nói xấu ta là thầy ta, kẻ chỉ biết khen ta là kẻ thù hại ta.
○ Đừng tạo thù hận. Trong Kinh Hành Lục có câu: Tạo thù hận với người khác là gieo họa, bỏ qua điều thiện mà không làm là tự hại mình.
○ Đừng tùy tiện nói về người khác. Lão Tử nói: Việc không nên để người khác biết thì ngay từ đầu đừng nên làm, muốn không bị người khác bàn tán thì ngay từ đầu đừng nên nói.
○ Không nên chỉ nghe một phía. Chỉ nghe một phía thì sẽ dẫn đến chia rẽ.
○ Lời nói có thể giải quyết được ngàn lượng nợ. Mâu Thư nói: Nói năng khéo léo có thể giúp ích hơn cả việc sở hữu ngàn vàng, còn một lần hành động sai lầm có thể tồi tệ hơn cả việc bị rắn độc cắn.
○ Đừng khinh thường người khác. Thái Công nói: Không nên tự cho mình là giỏi giang mà khinh thường người khác, không nên tự cho mình là lớn mà khinh thường người nhỏ bé, không nên dựa vào lòng can đảm mà coi thường kẻ thù.
○ Đừng dùng sức mạnh để khuất phục người khác. Mạnh Tử nói: Dùng sức mạnh để khuất phục người khác thì bề ngoài họ có thể giả vờ phục tùng nhưng trong lòng họ không thật sự phục tùng, chỉ vì họ không đủ sức mạnh. Dùng đức hạnh để khiến người khác phục tùng thì họ sẽ vui vẻ từ trong lòng và thật sự phục tùng.
Bình luận0