Baltasar Gracián y Morales (8 stycznia 1601 – 6 grudnia 1658)

Hiszpański filozof z XVII wieku. Znany ze swej mądrości i trafnych, ostrych słów, które pomagły ludziom zachować szczęście. Jego myśli są nadal cenione na całym świecie ponad 400 lat później.

Urodził się w 1601 roku w Belmonte, w regionie Calatayud, w prowincji Saragossa w Hiszpanii. Jego ojciec, Francisco Gracián Garcés, był lekarzem. Zmarli mu starsi bracia, co uczyniło go najstarszym synem. W wieku 18 lat wstąpił do zakonu jezuitów. Studiował dwa kursy filozofii, do 21 roku życia, a następnie cztery kursy teologii na Uniwersytecie w Saragossie. W wieku 25 lat (1627) przyjął święcenia kapłańskie. Do 28 roku życia (1630) uczył studentów jako profesor humanistycznych i odbył 3-letni okres nowicjatu w klasztorze w Walencji.

W wieku 40 lat, po odniesieniu sukcesu jako kaznodzieja, opublikował „Sztukę bycia pomysłowym” (Arte de ingenio, 1642), której dalszym rozwojem i pogłębieniem była „Księga Proroczych Znaków i Sztuka Roztropności” (Oraculo manual y arte de prudencia). Był jezuitą, ale w swoich pismach prawie nie wspominał o religii ani o chrześcijańskiej etyce. Jego fundamentalnym celem życia było osobiste dojrzewanie, a nie sukces czy sławą. Szukał strategii sukcesu, które byłyby praktyczne, ale jednocześnie nie naruszałyby ludzkiej natury. Autor ostrzegał, że wiele pułapek i złych czynów należy unikać z góry, i starał się nauczyć ludzi, jak uniknąć takich sytuacji i chronić siebie.

W XVII wieku, w czasach autora, Hiszpania po 150 latach panowania w Europie stopniowo traciła na znaczeniu. Zaangażowanie w wojnę trzydziestoletnią spowodowało kryzys gospodarczy, a bunty w Portugalii i Katalonii, porażki wojenne i inne wydarzenia doprowadziły do stopniowego osłabienia kraju. Ironią losu było to, że ten okres był okresem rozkwitu kultury. Wszędzie obecna była barokowa kultura charakteryzująca się odczuciem rozczarowania wobec materializmu i rzeczy doczesnych, pustką egzystencjalną, religijną nadzieją i wszechobecną śmiercią.

W późniejszych latach Balthasar Gracián został ukarany za publikowanie książek bez zgody Kościoła. Stracił stanowisko profesora i był poddawany aresztom i nadzorowi. Zmarł w 1658 roku, w wieku 57 lat, po wielu latach cierpienia z powodu ciągłych kar i niekorzystnych wydarzeń.

Nie pokazuj swojego chorego palca.

W momencie, gdy pierwszy wyciągasz swojego chorego palca, wszyscy będą chcieli go dźgać.
Zrezygnuj z narzekania.
Zło zawsze atakuje słabość i szuka chorego miejsca.
I podejmuje tysiące, a nawet dziesiątki tysięcy prób, aby to chore miejsce dźgnąć.
Dlatego roztropny człowiek nigdy nie ujawnia swoich ran, nie opowiada o swoich osobistych nieszczęściach.
Czasami nawet sam los lubi dźgać nasze najbolesniejsze rany i czerpać z tego przyjemność.
Dlatego nie pokazuj swojego bólu ani swoich radości.